سه سناریو برای آینده جنگ در اوکراین و پیامدهای آن برای تایوان
مایکل مازا عضو ارشد غیر مقیم در موسسه جهانی تایوان و موسسه امریکن اینترپرایز
ضد حمله اوکراینی ها در جریان میباشد. ناظران در سراسر جهان قطعا امیدوارند که تحولات آتی در میدان نبرد، جنگ را به نتیجه نزدیک تر کند. اما همان طور که خود جنگ پیامدهای جهانی داشته است، چگونگی پایان آن نیز پیامدهای جهانی – از جمله برای تایوان – خواهد داشت. این مقاله سه سناریوی بالقوه گسترده و پیامدهای بالقوه آنها برای تایوان را در نظر می گیرد:
(۱) چگونگی پیروزی اوکراین
(۲) چگونگی پیروزی روسیه
(۳) یک بن بست طولانی، یا “درگیری منجمد شده”.
این سه سناریو تمام نتایج ممکن در جنگ نیستند، اما نشان می دهند که چرا درگیری به آسیا نیز مرتبط است – و چرا پیروزی اوکراین به نفع تایوان میباشد.
سناریوی ۱: پیروزی اوکراین
زمانی که عملیات متقابل اوکراین در هفته های آینده به اوج خود برسد، می تواند آغازی برای پایان جنگ تهاجمی روسیه باشد. ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین تصریح کرده است که هدف دولتش بازگرداندن مرزهای پیش از سال ۲۰۱۴ اوکراین با خروج نیروهای روسی از دونتسک، لوهانسک و کریمه است. قابل تصور است که کیف مایل به اعلام پیروزی در کوتاه مدت برای دستیابی به این اهداف با بازپس گیری کریمه به عنوان یک هدف بسیار دشوار باشد.
مرزهای دقیق اوکراین پیروز، هر چه که باشد، به احتمال زیاد پیروزی در کوتاه مدت – شاید در طی دو سال آینده – به دست خواهد آمد، در حالی که حمایت خارجی و به ویژه آمریکا از تلاش های جنگی اوکراین و عملکرد دولت همچنان پابرجا است. . در این سناریو، این حمایت، امکان موفقیت های پایدار میدان نبرد اوکراین را فراهم می کند، بنابراین دو مسیر بالقوه برای صلح باز می شود. از یک طرف، این موفقیتها میتوانند رهبری مسکو را به تغییر محاسبات سیاسی خود سوق دهد و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه ممکن است به این نتیجه برسد که دیگر مزایای ادامه نبرد بر مزایای درخواست برای صلح بیشتر نیست.
از سوی دیگر، نیروهای مسلح اوکراین ممکن است ارتش روسیه را درهم بشکنند. با توجه به ترکیبی از وارد آمدن تلفات، از بین رفتن مهمات، قطع خطوط تدارکات و شکستن روحیه، اوکراین ممکن است ارتش روسیه را به عنوان یک نیروی جنگی موثر نابود کند. به عبارت دیگر، نیروهای روسیه ممکن است به سادگی قادر به ادامه جنگ نباشند و پوتین ممکن است خود را نه بر سر اینکه چه مقدار از خاک اوکراین را می تواند حفظ کند، بلکه بر سر اینکه اوکراین به چه مقداری از ارتش روسیه اجازه فرار میدهد مذاکره کند. این ترکیبی از مسیرهای تاکتیکی، عملیاتی و استراتژیک بهترین نتیجه برای اوکراین، اروپا و ثبات جهانی خواهد بود.
هر یک از این مسیرها برای پیروزی اوکراین، اثرات مثبت بعدی برای تایوان خواهد داشت. به طور نمادین، پیروزی نشان میدهد که بسیاری از کشورهای توسعهیافته و دموکراتیک مایلند با یک کشور مجهز به سلاح هستهای که برای ضمیمه کردن یک همسایه کوچکتر و ضعیفتر تلاش میکند، دست و پنجه نرم کنند. پکن بدون شک این ملاحظه را خواهد کرد. به طور مشابه، پیروزی اوکراین این تصور را که آمریکا نمی تواند در جهان فایده چندانی داشته باشد و باید به جای دخالت کردن در امور مردم و مکانهای دوردست، به درون خود روی آورد باطل خواهد نمود. به عنوان یک نتیجه مثبت از جنگ اوکراین افزایش اعتماد به نفس آمریکا خواهد بود که می تواند با موفقیت با طرح های چین در قبال تایوان دست و پنجه نرم کند و این یک پیروزی برای تایپه خواهد است.
به طور مشخص تر، پیروزی در کوتاه مدت منابع و توجه آمریکا را برای رسیدگی به عدم تعادل نظامی در منطقه هند – اقیانوسیه آزاد خواهد کرد. در این سناریو، ایالات متحده احتمالا متعهد به مسلح کردن طولانی مدت اوکراین خواهد شد، اما می تواند این تلاش را با سرعتی سنجیده پس از شکست روسیه انجام دهد، در حالی که با فوریت بیشتری به مسلح کردن تایوان و بهبود ساختار و وضعیت نیروهای آمریکایی در آسیا بپردازد. این امر به ویژه در صورتی صادق خواهد بود که ارتش روسیه در مسیر پیروزی اوکراین در هم شکند. با کاهش قدرت نظامی متعارف روسیه در اروپا، واشنگتن ممکن است بتواند دفاع از سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را در طول یک دهه پس از آنکه در حالی که به دنبال مهار چین در شرق است، به طور مسئولانه کاهش دهد.
سناریوی ۲: پیروزی روسیه
بعید است روسیه به اهداف اولیه خود در جنگ با اوکراین دست یابد. در اینصورت با پایان این جنگ، اوکراین کشوری مستقل باقی خواهد ماند و کیف پایتخت آن خواهد بود. اما این بدان معنا نیست که پیروزی روسیه غیرممکن است. اگر اوکراین در کوتاه مدت به پیروزی دست نیابد، همانطور که در بالا توضیح داده شد، حمایت بین المللی (هم برای تلاشهای جنگی و هم درباره وظایف دولتش) احتمالا ضعیف خواهد شد. ایالات متحده را در نظر بگیرید که بزرگ ترین ارائه دهنده کمک به اوکراین به صورت مطلق است. در حالی که نظرسنجی ها از ادامه حمایت عمومی برای کمک به کیف خبر می دهند، شمار فزایندهای از آمریکایی ها می گویند که دولتشان حمایت بیش از حدی از اوکراین میکند و شکاف های حزبی در سیاستها در قبال اوکراین در حال افزایش است. این روندها برای سطح بالای کمک های آمریکا در طولانی مدت مناسب نیستند.
اگر کمکهای آمریکا و دیگر منابع کمک رسانی در سال های آینده از بین روند، اوکراین ممکن است به جای دیدن موجهای جدید نبرد علیه خود، به دنبال صلح باشد. یکی از نتایج احتمالی این است که شاید روسیه به کنترل کامل کریمه و دیگر سرزمین های اشغالی در شرق با واگذاری رسمی این سرزمین ها به اوکراین پایان دهد و یک معاهده صلح در این شرایط ممکن است کیف را به نوعی بی طرفی متعهد کرده و از پیگیری عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو صرف نظر کند.
این نتیجه به نفع تایوان نخواهد بود. برخی ممکن است فکر کنند که همانند پیروزی اوکراین در بالا، خروج آمریکا از اوکراین در این سناریو واشنگتن را قادر خواهد ساخت تا توجه خود را به تایوان معطوف نماید. شاید این اتفاق بیفتد، اما این امر چندان مطمئن نیست و مسلما بعید است. مردم آمریکا که از کمک به یک کشور دور دست برای دفاع از خود خسته شده اند و تمایلی به کمک به یک کشور دور دست دیگر ندارند به خصوص کشوری که ایالات متحده هیچ روابط دیپلماتیک رسمی با آن ندارد.
علاوه بر این، حتی اگر آمریکا حمایت خود را از اوکراین کاهش دهد، واشنگتن باید تعهد خود به ناتو را در پی پیروزی روسیه دو برابر کند. همانطور که من و شای ختیری، از موسسه یهودی امور امنیت ملی، در واشنگتن اگزمینر اشاره کرده ایم، پیروزی روسیه آینده ای را نشان می دهد که در آن جبهه جنوب شرقی ناتو بسیار آسیب پذیرتر است و روسیه می تواند به میل خود بحران های جدیدی را ایجاد کرده و پس از بازیابی و بازسازی در موقعیت بسیار قوی تری قرار گیرد.
ما استدلال می کنیم: ” دولت بایدن و متحدان اروپاییاش، امروز با اولویت قرار دادن اجتناب از یک جنگ غیرمحتمل با روسیه در آینده جنگ گستردهتری را محتملتر میسازند”. به عبارت دیگر، بحران کنونی اروپا با پیروزی روسیه پایان نمییابد؛ بلکه پیروزی روسیه تضمین میکند که این بحران تنها در سال های آینده تشدید خواهد شد.
در چنین سناریویی، کشورهای اروپایی – که در سالهای اخیر به طور فزایندهای نگران چالشهای امنیتی ناشی از آسیا بودهاند و روی روابط نزدیکتر با تایوان سرمایهگذاری کردهاند – متوجه خواهند شد که باید به شدت بر تهدید روسیه تمرکز کنند. آنها حتی ممکن است به دنبال روابط گرمتری با چین باشند به این امید که پکن بتواند مسکو را مهار کند.
علاوه بر این، اروپایی که با دقت بیشتر و با شدت بیشتر بر روسیه تمرکز کرده، نمی تواند در محور آمریکا در آسیا قرار گیرد. همانطور که واکنش ناتو به جنگ اوکراین نشان داده است، رهبری و اقدام آمریکا در زمینه رسیدگی به مسائل امنیتی در اروپا بسیار مهم است. تا آنجا که آلمان و فرانسه که علاقه مند به اعمال رهبری قاره ای در مسائل امنیتی هستند، همسایگان آنها از این رهبری استقبال نمی کنند. شکاف بین شرق و غرب نیازمند میانجی گری خارجی است. به طور گسترده تر، بی اعتمادی درون اروپایی بدون تعامل عمیق با آمریکا، امنیت اروپا را متزلزل و تضعیف خواهد کرد.
در چنین شرایطی، چین راحت تر می تواند در آسیا قاطعانه تر عمل کند و تا حدی این امر بدین دلیل خواهد بود که چین به این ارزیابی برسد که واشنگتن پس از شکست در مهار روسیه، ناتوانتر و ضعیفتر شده و تمایل کمتری برای ایستادن معنادار در برابر پکن دارد و همچنین به این دلیل که آمریکا در اروپا گرفتارتر خواهد شد و شرایطی به مانند پس از پیروزی اوکراین را نخواهد داشت.
سناریوی ۳: درگیری یا بن بست طولانی
همچنین این احتمال وجود دارد که اوکراین با عدم دستیابی به پیروزی در کوتاه مدت، حمایت بین المللی کافی را برای ادامه جنگ دریافت کند، اما نه به اندازه ای که برایش پیروزی های قاطع در میدان نبرد را ممکن سازد. در این حالت نتیجه نهایی می تواند یک “درگیری منجمد شده” طولانی مدت اما با شدت کم تر باشد که در آن خطوط مقدم به طور موثر در جای خود قفل شوند و در آن هیچ یک از طرفین نتواند اعلام پیروزی نماید یا ابراز علاقه ای به پیگیری مذاکرات صلح کند.
این نتیجه برای تایوان مطلوب نیست، اما بر پیروزی روسیه ارجحیت دارد. اگرچه کاهش کمک های آمریکا به اوکراین ممکن است منعکس کننده شک و تردید فزاینده نسبت به چنین تلاشهایی باشد، اما تایپه حداقل می تواند اطمینان حاصل کند که تحویل سفارش های تجهیزات دفاعی آمریکا به دلیل شرایط اضطراری در اروپا کمتر به تاخیر می افتد. علاوه بر این، با گرفتار بودن روسیه در اوکراین، مسکو ممکن است فرصت کمتری برای ایجاد مشکل در سایر نقاط اروپا داشته باشد. این امر به نوبه خود ممکن است ایالات متحده و کشورهای اروپایی را قادر سازد تا توجه نسبتا بیشتری به آسیا نسبت به سناریوی پیروزی روسیه داشته باشند.
اما حتی یک درگیری منجمد شده یا جنگ با شدت کمتر در اروپا، پیامدهای اقتصادی، جمعیتی و امنیتی خواهد داشت که فراتر از مرزهای اوکراین گسترش می یابند. همانطور که شبه جزیره کره به وضوح نشان می دهد، درگیری های منجمد شده باعث ایجاد ثبات در منطقه نمی شوند، بلکه منبع دائمی و همیشه حاضر بی ثباتی هستند و همانطور که تاریخ نشان داده، نوسانات در اروپا مدت هاست که تأثیرات مهمی بر آسیا داشته است.
سخنی در مورد سلاح های هسته ای
در طول 18 ماه گذشته، ولادیمیر پوتین بارها در تلاش برای شکل دادن به واکنش بین المللی به جنگ خود، با نشان دادن شمشیر هستهای رجز خوانده و بدون شک این موضوع احتیاط را در واشنگتن و پایتخت های متحدان آن در سراسر اروپا برانگیخته است. اما پیروزی اوکراین میتواند این دیدگاه سنتی چین را تقویت کند که سلاحهای هستهای برای جلوگیری از تهدید یا استفاده از سلاحهای هستهای علیه چین مفید نیستند.
از سوی دیگر، اگر روسیه در این جنگ پیروز شود یا حتی اگر جنگ به بنبست خشونت بار برسد، پکن ممکن است به این نتیجه برسد که اجبار هستهای مؤثر است و تهدیدات هستهای مسکو مانع از آن شد که متحدان ناتو پیروزی اوکراین را در اولویت قرار دهند، و بنابراین این تهدیدها در رد پیروزی اوکراین مؤثر بودهاند. بنابراین، این سناریوها می تواند آغازی بر پایان رویکرد طولانی مدت و کم و بیش مهار شده چین به سلاح های هسته ای باشد و در نتیجه چگونگی واکنش واشنگتن به استفاده پکن از زور علیه تایوان را پیچیده کند.
نکته اصلی: همانطور که جنگ در اوکراین پیامدهای جهانی داشته است، نحوه پایان (یا به پایان نرسیدن آن) پیامدهای جهانی نیز خواهد داشت. پیروزی اوکراین به نفع تایوان است.